Rahim iltihabı olarak da bilinen pyometra, kedi ve köpeklerde ortaya çıkan bir hastalıktır. Tehlike seviyesi yüksek olan bir hastalık olması sebebi ile ciddiye alınması gerekir. Erken teşhis yapılması, tedavi sürecinde kedi ve köpeklere psikolojik destek sağlanması önemlidir. Rahim iltihabı olan pyometranın tedavi sürecine gereken önem verilmelidir. Rahim iltihabından korunmak için izlenebilecek yollar bulunur ve bu yollara dikkat edildiği sürece pyometra ile karşılaşma oranı oldukça azdır. Pyometra ile karşılaşmamak ve tehlikeli sonuçlarını yaşamamak adına evcil dostlarınızın sağlığını önemsemeniz gerekir.
Pyometra Nedenleri Nelerdir?
Pyometra nedenleri çiftleşmeye bağlı olabilmektedir. Tehlikeli bir şekilde büyüyen bu hastalık nihai aşamaya kadar kendini belli etmemektedir. Çoğu zaman belirtilerinin net olarak anlaşılmaması sebebi ile de yüksek risk içeren hastalık grubunda yer alır. Pyometra, çiftleşme esnasında değil çiftleştikten sonra belirtilerini göstermektedir. Özellikle hormonlara yönelik bir tedavisi olan ve ilaç kullanan kedilerin kızışma sonrası pyometra ile karşılaşma oranı daha yüksektir.
Rahim ağzının kapanmasının ardından başlayan bu süreçte içeride kalan bakteriler pyometranın oluşumuna neden olabilmektedir. Progesteron gibi tedavi süreçleri de var ise pyometra ile karşılaşma oranı yükselir. Pyometra yanlış kısırlaştırma ve yanlış çiftleştirme gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkabilen sinsi bir hastalıktır. Erken yaşta karşılaşma oranı düşük olmasına karşın, bilinen vakalar da bulunur.
Pyometra Nasıl Önlenir?
Pyometranın önlenmesi için kedi ve köpeklerin cinsel birleşiminde titiz davranmak gerekir. Pyometranın ve benzer nitelikteki hastalıklar ile karşılaşmamak adına çiftleşmeye dikkat edilmelidir. Pyometra çoğu zaman doğrudan çiftleşme ve kısırlaştırılmama gibi sebeplerden dolayı oluşur. Bu sebeplerin önüne geçmek için ise kedi ve köpeklerin kısırlaştırılmasına özen gösterilmelidir. Kedi ve köpekler içgüdüsel olarak çiftleşirler. Kısırlaştırılmaları ise çoğunlukla en sağlıklı olan yöntemdir.
Kısırlaştırmadan önce çiftleşecek olan bir kedi ya da köpeğin ise, partnerinin iyice araştırılması gerekir. Herhangi bir cins ile çiftleşmemeleri, her iki canlının da kızışma döneminde olması gibi unsurlara özen gösterilmeli. Partnerlerden herhangi birinin hastalık sahibi olmaması ve steril bir alan sağlanması da gereken unsurlardan biridir.
Pyometra Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?
Pyometranın görüldüğü durumların başında yanlış ya da doğru olmayan yöntem ve / veya partner ile hayvanların çiftleştirilmesi yer alır. Pyometranın görüldüğü durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Alt üriner sistemde enfeksiyon oluşması
- Hasta kedi / köpek ile çiftleştirilme
- Kısırlaştırılmayan kedi ve köpeklerin çiftleşmesine izin vermeme
- Rahmin hormon yapısının bozulması
- Rahmin yapısal durumunun bozulması
Pyometraya en sık sebep olan unsurlardır. Bu unsurlardan dolayı pyometra oluşumu görülebilir. Özellikle yetişkin ve yaşlı grupta yer alan kedi ve köpekler pyometra ile daha sık karşılaşırlar. Pyometra ya da farklı bir rahim sağlığı problemi ile karşılaşmamak için özellikle kısırlaştırmaya, doğru çiftleştirmeye ve hormon tedavisi uygulanıyor ise doğru yapılmasına dikkat edilmelidir.
Pyometranın Klinik Belirtileri Nelerdir?
Pyometranın belirtileri hastalık yavaş ilerleyebileceği için geç fark edilebilir. Ancak akıntı gibi durumlar ile karşılaşıldığında doğrudan veterinere gidilmesi gerekir. Pyometranın en önemli belirtisi akıntıdır. Sarı ve kokulu bir akıntı ile karşılaşıldığında vakit kaybedilmemesi önem taşır. Sağlıklı kedi ve köpeklerde akıntı olmamaktadır. Rahim yapısı ve hormonları sağlıklı olacağı için akıntı gibi sorunlar ile de karşılaşılmaz. Ancak bir rahatsızlık, enfeksiyon ya da pyometra gibi hastalıklar söz konusu ise akıntı görülür. Pyometranın belirtileri şu şekilde açıklanabilir:
Pyoometranın Tedavisi Nedir?
Pyometra tedavisi kısırlaştırmaktır. İleri seviyede bir durum söz konusu değil ise mutlaka kedinin kısırlaştırılması gerekir. Pyometra geç fark edildiğinde sorun sadece rahim bölgesinde kalmaz ve iç organlara kadar yayılabilir. Bu sebep ile de özellikle böbrek yetmezliği gibi sorunların önüne geçmek için erken teşhis önem taşır. Pyometra zamanında tedavi edilmediğinde enfeksiyon tüm vücudu ve organları sarmaktadır. Özellikle karaciğerde hasara sebep olan pyometra, zamanında tedavi edilmelidir.
Korunmayı sağlamak adına kedilerin ve köpeklerin erken zamanda kısırlaştırılması önem taşır. Kısırlaştırma ile hastalığın önüne geçilse dahi vücuda yayılmış olan pyometra farklı hastalıklara da sebep olacaktır. Bütün bunların önüne geçmek için erken teşhis ve tanı önemlidir.
Pyometra Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Pyometra tedavisinden sonra tedavi yöntemine göre hareket etmek gerekir. Eğer cerrahi operasyon gerçekleştirilmiş ise veteriner tarafından önerilen ilaçların kullanılması ve bölgenin korunması önem taşır. Tam iyileşme sağlanana kadar evcil dostların yalnız bırakılmaması da gerekir. Pyometra ağır bir tedavi yöntemi bulunan hastalıklar arasındadır. Dolayısı ile operasyonun ardından dikiş atılması gerekir. Dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Dikişli bölgenin korunması
- Hayvanın sık hareket etmesinin engellenmesi
- Hayvanın yorulmasının önüne geçilmesi
- İlaçlarının ve var ise kremlerinin doğru zamanda ve doğru dozda kullanılması
- Olası farklı enfeksiyon, bakteri ve hastalıklardan korunmanın sağlanması
- Steril bir alanda bakımın yapılması
Dikkat edilmesi gerekenlerdir.
Pyometra Tedavisinden Sonra Tekrarlar Mı?
Pyometranın tekrarlanması olası tedavi doğru yapılmadığında hastalığın nüksetmesi mümkündür. Ancak burada önemli olan unsur sadece tedavi değildir. Tedavinin yanı sıra pyometranın farklı organlara ve vücudun farklı yerlerine dağılması da hastalığın farklı şekilde ortaya çıkabilmesini sağlar. Kısırlaştırma yapılsa dahi farklı hastalıklara zemin hazırlayacağı için dolaylı yoldan pyometranın yan etkisi olan sorunların tekrarlaması mümkündür.
Pyometra için uygulanan tedavi ilaç tedavisi, kısırlaştırma ve operasyon olarak belirlenmiştir. Farklı hastalıklar da görülüyor ise o hastalıklara bağlı olarak tedavi yöntemlerinin değiştirilmesi mümkündür. Tedavinin ardından özellikle ilk 15 gün boyunca hassas davranılmalı ve steril alanda bakım sağlanmalıdır. Pyometra operasyonundan sonra kontrollere de önem verilmelidir.